باتری داخل خودرو برق مورد نیاز برای روشنکردن بخشهای مختلف از جمله استارت را فراهم میکند. این کار از طریق تبدیل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی انجام میشود که برای روشن شدن خودرو لازم است. باتریها هم مانند سایر قطعات خودرو به مرور زمان فرسوده میشوند. اما برخی اوقات خراب شدن باتری خیلی سریعتر رخ میدهد؛ چراکه ممکن است با چیزی به نام برق دزدی خودرو (Parasitic Battery Drain) روبهرو شوید. این پدیده زمانی رخ میدهد که تخلیه مداوم و غیرعادی برق حتی پس از خاموش شدن خودرو ادامه داشته باشد. وقتیکه این پدیده رخ میدهد، شما برای روشن کردن خودرو تنها صدای یک کلیک را میشنوید و این بسیار ناامیدکننده است. در این مقاله از همیار راهنما با مشکل برق دزدی خودرو بیشتر آشنا میشوید.
برق دزدی ماشین یعنی چه؟
هنگامیکه خودرو را خاموش میکنید، همچنان جریان تولید شده توسط باتری خودرو برای تامین انرژی مجموعهای از سیستمهای الکترونیکی و تجهیزات جانبی مصرف میشود. این سیستمها میتواند شامل کامپیوتر خودرو، سیستم دزدگیر یا حتی ساعت داخلی خودرو باشد. بیشتر خودروها میزان معینی از تخلیه باتری را به عنوان نرمال تجربه میکنند. به طور معمول، میزان نرمال برق دزدی در خودروهای جدید بین ۵۰ تا ۸۵ میلیآمپر است و در خودروهای قدیمیتر کمتر از ۵۰ میلیآمپر میباشد. اگر مقدار تخلیه بیشتر از این مقدار باشد، خطرناک است و باید آن را بررسی کنید.
دلایل مختلفی مانند اتصال کوتاه یا دستگاههای الکترونیکی که در حالت فعال باقی میمانند، میتوانند علت برق دزدی خودرو باشند. از جمله این دستگاههای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چراغهای زیر کاپوت یا داشبورد
- چراغهای جلو
- ماژولهای کامپیوتری
- صندوق عقب
- رلههای سوئیچ
علاوهبراین، ممکن است برق دزدی به دلیل باتری معیوب یا تخلیه بیشازحد باتری ناشی از خرابی دیود دینام باشد. به طور معمول دینام خودرو دارای شش دیود است که جریان برق از آن عبور میکند. جریان از حالت جریان متناوب (AC) به جریان مستقیم (DC) تبدیل میشود که باتری از آن استفاده میکند. یک دیود فرسوده میتواند مشکلاتی در دینام ایجاد کند و مانع از شارژشدن باتری شود. آگاهی از نشانه های برق دزدی خودرو میتواند برای تشخیص این مشکل به شما کمک کند. از جمله این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- صدای کلیک یا کندی استارت
- کمنور شدن چراغهای جلو
- احتراق معکوس
- روشن شدن چراغهای داشبورد بدون استارت
- افزایش تعداد استفاده از جامپاستارت
روش های تشخیص برق دزدی ماشین
اگرچه شما میتوانید تشخیص دهید که آیا باتری خودرو جریان زیادی مصرف میکند یا خیر؛ شناسایی دقیق منبع این مشکل به بررسی عمیقتر نیاز دارد. روشهایی مانند استفاده از لامپ برای تشخیص برق دزدی خودرو پیشنهاد میشود؛ اما روش اصلی برای این کار شامل بیرون کشیدن فیوزهای مختلف و مشاهده تغییرات خوندان مولتیمتر است. در ادامه مراحل انجام این کار را بررسی کردهایم:
- خاموش کردن خودرو و لوازم الکترونیکی: موتور خودرو را خاموش و همه لوازم الکترونیکی خودرو را غیرفعال کنید. چراکه هر چیزی ممکن است از باتری برق بکشد. شما باید درها، جعبه داشبورد و صندوق عقب را ببندید.
- شارژ باتری: در این مرحله با استفاده از خودرو دیگر یا یک شارژر باتری، باتری را شارژ کنید. این کار کمک میکند تا دقیقترین نتایج را به دست آورید.
- اندازهگیری ولتاژ باتری: سپس با مولتیمتر دیجیتال ولتاژ باتری را بررسی کنید. معمولا باتریهای کاملا شارژ شده ولتاژی بین 12.2 تا 12.6 ولت دارند.
- تنظیم مولتیمتر برای اندازهگیری آمپر: سر قرمز مولتیمتر را در پورت آمپر (معمولا با A مشخص میشود) قرار دهید. آمپر را روی یک مقیاس بالاتر تنظیم کنید؛ چراکه جریانهای غیرمنتظره میتوانند به دستگاه آسیب بزنند. سر سیاه را در پورت COM قرار دهید.
- تنظیم مولتیمتر روی ولتاژ DC: مولتیمتر را روی آمپر ولتاژ DC قرار دهید. ولتاژ DC با یک خط پیوسته و یک خط نقطهچین در زیر آن مشخص میشود.
- قطع کابل منفی باتری: کابل منفی باتری (معمولا سیاه) را قطع کنید. اگر مطمئن نیستید، به دنبال علامت «-» بگردید. معمولا اندازهگیری در سمت منفی ایمنتر است؛ چراکه در صورت اتصال کوتاه، کل سیستم خودرو به زمین متصل نمیشود.
- اتصال مولتیمتر به باتری: یک سر مولتیمتر را به کابل منفی وصل کنید و سر دیگر را به ترمینال منفی باتری بزنید.
- بررسی مقدار جریان: یک جریان عادی باتری باید حدود 50 میلیآمپر باشد. اگر برق دزدی وجود نداشته باشد، مولتیمتر نباید چیزی را نشان دهد. اما اگر مشکلی وجود داشته باشد، عددی در آمپر مشاهده میکنید.
- تثبیت مولتیمتر و پیدا کردن فیوزها: اگر جریان اضافی مشاهده کردید، سرهای مولتیمتر را در جای خود ثابت کنید. سپس جعبه فیوزهای خودرو را بیابید. همچنین دفترچه راهنمای خودرو میتواند در پیدا کردن آن به شما کمک کند.
- باز کردن جعبه فیوز و بررسی فیوزها: جعبه فیوز را باز کنید و فیوزها را یکییکی بیرون بکشید. مولتیمتر را مشاهده کنید. اگر با بیرون کشیدن یک فیوز خاص، جریان بهطور قابلتوجهی کاهش یافت، مشکل آن از مدار است.
- بررسی نقشه جعبه فیوز: نقشه مدار را بررسی کنید تا قسمت دارای مشکل را بیابید. این نقشه شامل برچسبهایی مانند استارت، رله تهویه مطبوع یا رادیو/چراغها است.
- بررسی فیوزهای داخل خودرو: اگر به بررسی جعبه فیوز داخل خودرو نیاز دارید، قبل از بازکردن درب، مولتیمتر را جدا کنید. باز کردن درب ممکن است بار زیادی روی مولتیمتر ایجاد کند و به آن را آسیب بزند. وقتی درب را باز کردید، همه لوازم الکترونیکی مانند چراغ و رادیو را خاموش کنید و کلید را در استارت نگذارید. سوئیچ درب را غیرفعال کنید تا از روشن شدن چراغ جلوگیری شود.
- اتصال مجدد مولتیمتر و ادامه بررسی: پس از این کار، دوباره مولتیمتر را وصل کنید و روی شیشه جلوی خودرو قرار دهید یا از یک نفر کمک بخواهید. مراحل 10 و 11 را تکرار کنید تا منبع برق دزدی را بیابید.
ابزار مورد نیاز برای تشخیص برق دزدی خودرو
برای تشخیص دقیق و موثر برق دزدی خودرو، به دو ابزار اساسی نیاز دارید. این ابزارها به شما کمک میکنند تا منبع دقیق مصرف جریان غیرعادی را شناسایی و مشکل را برطرف کنید. این دو ابزار شامل موارد زیر هستند:
- مولتیمتر: مولتیمتر دیجیتال یکی از ابزارهای ضروری برای اندازهگیری جریان کشیده شده از باتری است. این ابزار به شما کمک میکند تا مشخص کنید آیا برق دزدی بیشتر از حد نرمال است یا خیر
- آچار یا مجموعه سوکت: برای جدا کردن قطب منفی باتری خودرو به صورت ایمن، به آچار یا مجموعه سوکت نیاز دارید. این کار برای جدا کردن باتری از سیستم الکتریکی خودرو در حین آزمایش ضروری است. البته شما باید مطمئن باشید که اندازه مناسب برای پیچهای ترمینال باتری خود را در اختیار دارید.
احتمال برق دزدی کدام قطعات از همه بیشتر است؟
برق دزدی خودرو میتواند به دلایل متعددی اتفاق بیفتد. اگر احتمال میدهید که خودروی شما دچار این مشکل شده است، باید آن را به یک مکانیک حرفهای نشان دهید. اما گاهیاوقات علت این مشکل بسیار ساده است و میتوانید خودتان آن را برطرف کنید. معمولا مهمترین عوامل برق دزدی در خودروها شامل سیستم پخش خودرو، دزدگیر، وایرهای شمع، کویل و سیستم قفل مرکزی است. برای آشنایی با خرابیهای شمع، مقاله همیارحامی دررابطهبا علائم خرابی شمع خودرو را مطالعه کنید.
رفع ایراد برق دزدی ماشین
اگر مراحل بالا را انجام دادهاید و مکان برق دزدی خودرو را شناسایی کردهاید، میتوانید این بخش از خودرو را بررسی کنید. گاهیاوقات، برای تشخیص مشکل به مطالعه یک دیاگرام سیمکشی نیاز است که احتمالا بررسی آن بدون کمک یک تکنسین ماهر دشوار باشد. در این مرحله، بهترین کار این است که خودرو را به یک تعمیرگاه ببرید و یافتههای خود را با آنها در میان بگذارید. متخصصین میتوانند منبع مشکل را پیدا کنند و در صورت نیاز تعمیرات یا تعویضهای لازم را انجام دهند.
بهطورکلی، جهت رفع ایراد برق دزدی خودرو، قطعات معیوب شناساییشده در فرایند آزمایش را تعمیر یا تعویض کنید. همچنین اگر سیمکشی دارای فرسودگی است، کارهای تعمیر یا تعویض آنها را انجام دهید. درصورتیکه آلترناتور خودروی شما خراب است، باید توسط تکنسین متخصص تعمیر یا تعویض شود. برای جلوگیری از برق دزدی هنگام پارک کردن طولانیمدت خودرو به نصب سوئیچ قطع باتری فکر کنید.
جمعبندی
برق دزدی خودرو میتواند خیلی سریع باعث تخلیه باتری و اختلال در عملکرد خودرو شود. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی از جمله دستگاههای الکترونیکی فعال، باتری معیوب یا حتی خرابی دینام ایجاد شود. شما با استفاده از روشهای تشخیص صحیح و ابزار مناسب، میتوانید این مشکل را شناسایی و برطرف کرد. درصورتیکه با برق دزدی روبهرو شدید، ابتدا باید علائم آن را شناسایی کنید و پس از انجام آزمایشهای لازم، به دنبال منبع مشکل باشید. البته اگر شناسایی و رفع مشکل دشوار بود، مراجعه به یک تعمیرگاه تخصصی توصیه میشود تا تعمیرات و تعویضهای لازم توسط متخصصین انجام شود.