چه چیزی باعث می‌شود که موتور خودروی شما با قدرت و کارایی بالا کار کند؟ یکی از اجزای حیاتی که در این زمینه نقش مهمی دارد، شمع خودرو است؛ اما با توجه به تنوع بالای شمع‌ها در بازار، انتخاب مناسب می‌تواند گیج‌کننده باشد. در این مطلب، به بررسی تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم، دو نوع از بهترین انواع شمع خودرو می‌پردازیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای خودروی خود داشته باشید.
مقایسه شمع پلاتینیوم با ایریدیوم
قبل از اینکه به تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم بپردازیم، بهتر است نگاهی به انواع شمع خودرو و عملکرد کلی آن‌ها بیندازیم. انواع مختلفی از شمع وجود دارد که هرکدام از نظر جنس الکترود، طول عمر، عملکرد و قیمت با یکدیگر متفاوت هستند؛ از جمله شمع معمولی یا نیکلی و شمع سوزنی که هرکدام نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
انواع شمع خوردو
شمع خودرو، یکی از قطعات حیاتی در سیستم احتراق داخلی است که وظیفه ایجاد جرقه برای احتراق مخلوط سوخت و هوا را بر عهده دارد. انواع مختلفی از شمع خودرو وجود دارد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را داشته و برای شرایط مختلفی مناسب هستند.
شمع معمولی
شمع معمولی یا شمع نیکلی، یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین انواع شمع خودرو به شمار می‌آید. این شمع‌ها به دلیل ساختار ساده و قیمت مناسب، در بسیاری از خودروها استفاده می‌شوند.
ساختار و عملکرد شمع معمولی به شرح زیر است:
- الکترود مرکزی: جنس الکترود مرکزی در شمع‌های معمولی از نیکل است. نیکل فلزی، ارزان و در برابر حرارت، نسبتا مقاوم است.
- الکترود جانبی: الکترود جانبی، وظیفه ایجاد جرقه را بر عهده دارد و معمولا از جنس مس یا آلیاژهای مس ساخته می‌شود.
- عایق سرامیکی: عایق سرامیکی از نفوذ جرقه به بدنه شمع جلوگیری می‌کند.
- بدنه فلزی: بدنه فلزی شمع، وظیفه اتصال شمع به سرسیلندر را بر عهده دارد.
هنگامی که ولتاژ بالا به شمع اعمال می‌شود، بین الکترود مرکزی و جانبی جرقه ایجاد می‌شود. این جرقه باعث احتراق مخلوط سوخت و هوا در سیلندر می‌شود و نیروی محرکه مورد نیاز برای حرکت خودرو را تولید می‌کند.
شمع سوزنی
شمع سوزنی، یکی از پیشرفته‌ترین انواع شمع خودرو محسوب می‌شود که به دلیل طراحی خاص الکترود مرکزی، عملکرد بسیار بهتری نسبت به شمع‌های معمولی دارد. در این نوع شمع، الکترود مرکزی، بسیار نازک و به شکل یک سوزنه طراحی شده است. این طراحی منجر به مزایای زیر می‌شود:
- جرقه دقیق‌تر و قوی‌تر: نوک تیز الکترود مرکزی باعث می‌شود جرقه ایجاد شده، دقیق‌تر و قوی‌تر باشد. این امر به احتراق کامل‌تر مخلوط سوخت و هوا کمک می‌کند و در نتیجه به موارد زیر منجر می‌شود.
- کاهش مصرف سوخت: با احتراق کامل‌تر، سوخت به هدر نمی‌رود و مصرف سوخت کاهش می‌یابد.
- افزایش قدرت موتور: احتراق کامل‌تر باعث تولید نیروی بیشتری می‌شود و در نتیجه شتاب خودرو افزایش می‌یابد.
- کاهش آلایندگی: احتراق کامل‌تر به معنای تولید آلاینده‌های کمتر است.
- طول عمر بیشتر: به دلیل جرقه دقیق‌تر، سایش روی الکترودها کمتر می‌شود و در نتیجه، طول عمر شمع افزایش می‌یابد.
- پایداری در دورهای بالا: شمع‌های سوزنی در دورهای بالا عملکرد بسیار پایداری دارند و از ایجاد جرقه‌های اضافی جلوگیری می‌کنند.
مطالعه بیشتر: شمع سوزنی مناسب چه خودروهایی است؟
انواع شمع سوزنی
شمع‌های سوزنی به دلیل طراحی خاص الکترود مرکزی‌شان، که به شکل یک سوزن است، عملکرد بسیار بهتری نسبت به شمع‌های معمولی دارند؛ اما خود شمع‌های سوزنی نیز تنوع دارند و در چند دسته اصلی قرار می‌گیرند.
شمع‌های ایریدیومی
شمع‌های ایریدیومی، یکی از پیشرفته‌ترین انواع شمع خودرو به شمار می‌آیند که به دلیل استفاده از فلز ایریدیوم در الکترود مرکزی‌شان، عملکرد بسیار بالایی دارند. ایریدیوم، یکی از سخت‌ترین و مقاوم‌ترین فلزات طبیعی است و باعث می‌شود که شمع‌های ایریدیومی، ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند.
شمع‌های پلاتینیومی
شمع‌های پلاتینیومی، یکی از انواع شمع خودرو هستند که به دلیل استفاده از فلز پلاتینیوم در الکترود مرکزی‌شان، عملکرد بسیار خوبی دارند. پلاتینیوم، فلزی نجیب و مقاوم در برابر حرارت و خوردگی است و باعث می‌شود که شمع‌های پلاتینیومی ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشند.
شمع‌های ایریدیومیو پلاتینیومی، یکی از گزینه‌های خوب برای بهبود عملکرد موتور خودرو هستند. اگر به دنبال افزایش قدرت موتور، کاهش مصرف سوخت و افزایش طول عمر شمع هستید، شمع‌های پلاتینیومی انتخاب مناسبی برای شما خواهند بود.
تفاوت شمع پلاتینیوم با ایریدیوم
شمع‌های پلاتینیومی و ایریدیومی، هر دو از انواع شمع‌های باکیفیت و با طول عمر بالا هستند که برای بهبود عملکرد موتور خودرو استفاده می‌شوند. هر دو نوع شمع، از فلزات نجیب ساخته شده‌اند که باعث افزایش مقاومت آن‌ها در برابر حرارت و سایش می‌شود؛ اما تفاوت‌هایی نیز بین این دو نوع شمع وجود دارد که در انتخاب مناسب برای خودروی شما موثر است.
تفاوت در شکل ظاهری
به‌طور کلی، بررسی تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم، از نظر ظاهری، با چشم غیرمسلح کمی دشوار است، زیرا هر دو نوع شمع طراحی بسیار مشابهی دارند؛ اما برخی تفاوت‌های ظریف وجود دارد که با دقت بیشتر قابل تشخیص هستند.
جنس الکترود مرکزی
- رنگ: هرچند تشخیص دقیق رنگ با چشم غیرمسلح ممکن نیست، اما فلز ایریدیوم، به‌طور کلی درخشندگی بیشتری نسبت به پلاتینیوم دارد.
- سطح: الکترود مرکزی ایریدیوم به دلیل سختی بیشتر این فلز، ممکن است سطح صاف‌تر و براق‌تری داشته باشد.
ضخامت الکترود مرکزی
- شمع ایریدیومی: معمولا الکترود مرکزی نازک‌تری دارد که باعث می‌شود جرقه دقیق‌تر و قوی‌تری ایجاد شود.
- شمع پلاتینیومی: الکترود مرکزی کمی ضخیم‌تر، اما همچنان نسبت به شمع‌های معمولی نازک‌تر است.
مشخصات فنی روی بدنه شمع
- برند و مدل: برندهای مختلف شمع ممکن است از طراحی‌های متفاوتی برای مشخص‌کردن نوع شمع استفاده کنند.
- کد محصول: کد محصول هر شمع حاوی اطلاعاتی در مورد نوع فلز استفاده شده در الکترود مرکزی است.
تفاوت در میزان دوام
یک تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم، طول عمر یا دوام آن‌هاست. هر دو نوع شمع، به دلیل استفاده از فلزات نجیب، طول عمر بسیار بیشتری نسبت به شمع‌های معمولی دارند؛ اما به طور کلی، شمع‌های ایریدیومی، طول عمر بیشتری نسبت به شمع‌های پلاتینیومی دارند. حال می‌خواهیم بررسی کنیم که چرا شمع‌های ایریدیومی دوام بیشتری دارند؟
- سختی و مقاومت بیشتر ایریدیوم
- ضخامت کمتر الکترود مرکزی
به‌طور خلاصه، شمع‌های پلاتینیومی، معمولا بین 50,000 تا 100,000 کیلومتر و شمع‌های ایریدیومی، معمولا بین 100,000 تا 150,000 کیلومتر و حتی بیشتر دوام می‌آورند.
تفاوت در مقاومت حرارتی
مقاومت حرارتی را هم باید در فهرست تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم، قرار داد که تفاوت بسیار مهمی نیز به شمار می‌آید. هر دو نوع شمع، به دلیل استفاده از فلزات نجیب، مقاومت حرارتی بسیار بالایی دارند، اما ایریدیوم نسبت به پلاتینیوم، مقاومت حرارتی بیشتری دارد. و اما چرا شمع‌های ایریدیومی مقاومت حرارتی بیشتری دارند؟
- نقطه ذوب بالاتر ایریدیوم
- پایداری شیمیایی بیشتر
مقاومت حرارتی بالاتر باعث طول عمر بیشتر، پایداری جرقه و کاهش رسوبات می‌شود.
مطالعه بیشتر: کد حرارتی شمع چیست؟
تفاوت قیمت شمع‌های ایریدیومی و پلاتینیومی
شاید بتوان قابل‌توجه‌ترین تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم، از نظر خریداران را قیمت آن‌ها دانست. به‌طور کلی، شمع‌های ایریدیومی، گران‌تر از شمع‌های پلاتینیومی هستند.
شمع‌های ایریدیومی گران‌تر هستند؟ زیرا:
- نادر بودن ایریدیوم: ایریدیوم یکی از نادرترین فلزات در پوسته زمین است. به همین دلیل، استخراج و فرآوری آن هزینه بیشتری نسبت به پلاتینیوم دارد.
- تکنولوژی ساخت پیچیده‌تر: ساخت شمع‌های ایریدیومی، به دلیل نازک‌بودن الکترود مرکزی و نیاز به دقت بسیار بالا در فرآیند تولید، نیازمند تکنولوژی پیچیده‌تری است که این امر بر قیمت تمام شده محصول تاثیر می‌گذارد.
- طول عمر بیشتر: استفاده از شمع‌های ایریدیومی به دلیل طول عمر بسیار بالاتری که دارند، نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شود. برای آشنایی با روش‌های افزایش طول عمر شمع، پیشنهاد می‌کنیم مقاله همیارحامی با عنوان “راه‌های افزایش عمر شمع ماشین“ را مطالعه کنید.
شمع‌های ایریدیومی، معمولا گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر محسوب می‌شوند و برای استفاده روزمره مناسب هستند؛ در حالی که شمع‌های پلاتینیومی، به دلیل کیفیت بالاتر و عمر طولانی‌تر، قیمت بالاتری دارند و برای خودروهای با عملکرد بالا توصیه می‌شوند. انتخاب بین این دو نوع بستگی به نیازها و بودجه شما دارد.
شمع پلاتینیوم برای چه خودروهایی مناسب است؟
شمع‌های پلاتینیومی، به دلیل عملکرد بالا و طول عمر بیشتر، برای طیف گسترده‌ای از خودروها مناسب هستند. این شمع‌ها، به‌ویژه برای خودروهایی که دارای مشخصات زیر هستند، توصیه می‌شوند:
- خودروهای با موتورهای پرقدرت: شمع‌های پلاتینیومی با ارائه جرقه قوی‌تر و پایدارتر، به بهبود عملکرد موتورهای پرقدرت کمک می‌کنند
- خودروهایی که در شرایط سخت کار می‌کنند: این شمع‌ها در برابر حرارت و سایش مقاوم‌تر هستند و برای خودروهایی که در شرایط سخت، مانند ترافیک سنگین، رانندگی در سربالایی یا استفاده از کولر کار می‌کنند، مناسب‌تر هستند.
- خودروهای با سیستم جرقه‌زنی پیشرفته: شمع‌های پلاتینیومی با سیستم‌های جرقه‌زنی پیشرفته، سازگاری بیشتری دارند و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.
- خودروهای با استانداردهای آلایندگی بالا: این شمع‌ها با ایجاد احتراق کامل‌تر، به کاهش آلایندگی خودرو کمک می‌کنند.
شمع ایریدیوم برای چه خودروهایی مناسب است؟
شمع‌های ایریدیومی نیز به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردشان، برای طیف گسترده‌ای از خودروها، به ویژه خودروهایی که در آن‌ها عملکرد بالایی از موتور انتظار می‌رود، مناسب هستند؛ از جمله:
- خودروهای اسپرت و پرقدرت: این خودروها به دلیل فشار بالای موتور نیاز به شمع‌هایی با عملکرد بسیار بالا دارند.
- خودروهای توربوشارژ: خودروهای توربوشارژ به دلیل افزایش فشار در محفظه احتراق، به شمع‌هایی با مقاومت حرارتی بالا نیاز دارند.
- خودروهایی که در شرایط سخت کار می‌کنند: خودروهایی که در ترافیک سنگین، سربالایی یا با بار سنگین حرکت می‌کنند، به شمع‌هایی با طول عمر بالا و مقاومت در برابر حرارت نیاز دارند.
- خودروهایی با سیستم جرقه‌زنی پیشرفته: شمع‌های ایریدیومی با سیستم‌های جرقه‌زنی پیشرفته سازگاری بیشتری دارند و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.
سخن آخر
شمع‌های ایریدیوم و پلاتینیوم، هر دو مزایای منحصربه‌فردی دارند. ایریدیوم‌ها، عمر طولانی‌تر و جرقه قوی‌تری دارند، در حالی که پلاتینیوم‌ها نیز عملکرد قابل‌قبولی ارائه می‌دهند. انتخاب نهایی به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد. بهتر است برای مقایسه تفاوت شمع ایریدیوم و پلاتینیوم و انتخاب بهترین شمع خودرو، با یک مکانیک متخصص مشورت کنید. مکانیک می‌تواند با توجه به مشخصات خودروی شما، مناسب‌ترین نوع شمع را به شما پیشنهاد دهد. ضمن اینکه آسان‌ترین راه برای تشخیص شمع مناسب خودرو، استفاده از بات تلگرامی شمع یاب خودرو همیار حامی است. کافی است اطلاعات درخواستی را وارد کنید تا متوجه شوید که چه شمعی برای خودروی شما مناسب است
