لرزش فرمان یکی از مشکلات رایج در خودروها است که نشانه‌ای از وجود اختلال در یکی از سیستم‌های مختلف خودرو است. این لرزش ممکن است در شرایط متفاوتی نظیر هنگام ترمزگیری، شتاب‌گیری، چرخاندن فرمان در حالت درجا و یا حتی در سرعت‌های بالا احساس شود. هر یک از این حالات به دلیل عوامل مختلفی مانند مشکلات در سیستم تعلیق، جلوبندی، ترمز، فرمان هیدرولیک یا برقی و حتی وضعیت لاستیک‌ها و چرخ‌ها بروز می‌کنند. شناسایی دقیق علت لرزش فرمان در هر یک از این شرایط، نیازمند بررسی تخصصی خودرو است تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود. در این مقاله، به بررسی علل احتمالی لرزش فرمان در حالت‌های مختلف میپردازیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
علت لرزش فرمان در سرعت کم
علت لرزش فرمان در سرعت پایین معمولاً به دلایل مرتبط با سیستم تعلیق، بالانس چرخ‌ها، خرابی جلوبندی یا لاستیک‌های فرسوده رخ می‌دهد. خرابی بوش‌های جلوبندی یا لق بودن سیبک‌ها اغلب باعث ناهماهنگی در چرخش چرخ‌ها و لرزش فرمان می‌شود. همچنین، اگر لاستیک‌ها نامیزان باد شده یا دچار سائیدگی غیرمعمول باشند، این مشکل ایجاد می‌شود. علاوه بر این، وجود آلودگی یا زنگ‌زدگی روی دیسک ترمز نیز در ایجاد ارتعاش فرمان هنگام حرکت آهسته نقش دارد. از طرفی، مشکلات در بلبرینگ چرخ‌ها یا خرابی کمک‌فنرها نیز از دیگر دلایل احتمالی هستند که باعث لرزش فرمان در سرعت کم می‌شوند.
علت لرزش فرمان در سرعت بالا
اصلی‌ترین دلیل لرزش فرمان در سرعت بالا، عدم بالانس بودن چرخ‌ها است. چرخ‌هایی که وزنه‌های بالانس خود را از دست داده‌اند، در سرعت‌های زیاد دچار نوسان می‌شوند. همچنین مشکلاتی مانند خرابی کمک‌فنرها، آسیب‌دیدگی دیسک ترمز یا خرابی بلبرینگ چرخ نیز از عوامل ایجاد این لرزش هستند. علاوه بر این، لاستیک‌های فرسوده یا دچار برآمدگی نیز معمولا باعث ناپایداری و لرزش در فرمان می‌شوند. ناگفته نماند که شل بودن اتصالات جلوبندی یا خرابی میل فرمان نیز در سرعت‌های بالا تأثیرگذار هستند.
علت لرزش فرمان هنگام شتاب گرفتن
لرزش فرمان هنگام شتاب‌گیری ناشی از عوامل مختلفی است که برخی از آنها به سیستم انتقال قدرت و برخی دیگر به قسمت‌های مختلف موتور و جلوبندی خودرو مرتبط هستند. یکی از دلایل اصلی این مشکل، پارگی شیلنگ خلا است که باعث اختلال در مکش هوا و عملکرد نامناسب موتور می‌گردد. در نتیجه، فرمان هنگام شتاب‌گیری دچار لرزش خواهد شد. مشکل در مونتاژ موتور نیز اغلب باعث لرزش فرمان هنگام شتاب‌گیری می‌شود، زیرا اگر اتصالات و پایه‌های موتور به درستی نصب نشده باشند، انتقال نامنظم نیرو به چرخ‌ها باعث ایجاد ارتعاش در فرمان خودرو می‌شود. همچنین، شل بودن تسمه یا تنظیم نبودن آن، فشار نامتعادلی را روی سیستم حرکتی وارد کرده که در لرزش فرمان موثر است. علاوه بر این، خرابی میل لنگ تعادل حرکت پیستون‌ها را به هم میزند و موجب ایجاد ارتعاشات شده که به فرمان منتقل می‌شوند.
مطالعه بیشتر: علت روشن شدن چراغ چک چیست؟
علت لرزش فرمان هنگام ترمز گرفتن
یکی از شایع‌ترین علت لرزش فرمان هنگام ترمزگیری، تاب برداشتن دیسک ترمز است. اگر دیسک ترمز به دلیل گرمای زیاد یا فرسودگی تغییر شکل داده باشد، هنگام ترمزگیری فشار نابرابری روی لنت‌ها وارد شده و لرزش در فرمان ایجاد می‌کند. همچنین خرابی سیستم تعلیق، بوش‌های آسیب‌دیده و لقی در جلوبندی نیز از دیگر دلایل این مشکل هستند.
علاوه بر این، فرسودگی یا نامرغوب بودن لنت‌های ترمز نیز موجب ناهماهنگی در عملکرد ترمز و ایجاد لرزش در فرمان هنگام ترمز گرفتن است. توجه داشته باشید که اگر لنت‌های ترمز به‌درستی روی دیسک قرار نگیرند یا دچار سایش غیرطبیعی باشند، هنگام ترمزگیری ضربه‌هایی به فرمان منتقل می‌شود.
علاوه بر این، خرابی سیلندر ترمز یا وجود هوا در سیستم ترمز منجر به عملکرد نامتعادل ترمزها و در نتیجه لرزش فرمان رخ می‌دهد. همچنین، تنظیم نادرست فشار باد لاستیک‌ها و خرابی بلبرینگ چرخ‌ها نیز از عوامل مؤثر در بروز لرزش در فرمان هنگام ترمز گرفتن هستند. بنابراین، بررسی و سرویس دوره‌ای سیستم ترمز و جلوبندی خودرو اهمیت زیادی دارد تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود و عملکرد خودرو به‌طور مطلوب حفظ گردد.
علت لرزش فرمان هنگام درجا چرخاندن
علت لرزش فرمان در حالت درجا معمولاً به مشکلات سیستم هیدرولیک فرمان مربوط می‌شود. اگر هنگام چرخاندن فرمان در حالت درجا، لرزش احساس شود، کم بودن روغن هیدرولیک، خرابی پمپ هیدرولیک، معیوب بودن تسمه فرمان یا خرابی جعبه فرمان در این مشکل نقش دارند. در خودروهای دارای فرمان برقی، ایرادات برقی نیز سبب لرزش فرمان هنگام درجا چرخاندن می‌شوند.
علاوه بر این، وجود هوا در سیستم هیدرولیک یا آلودگی روغن هیدرولیک باعث کاهش عملکرد فرمان و ایجاد لرزش می‌شود. خرابی بوش‌های جلوبندی یا آسیب‌دیدگی سیبک‌ها نیز از دلایل لرزش ماشین در حالت ایستاده هنگام چرخاندن فرمان است. علاوه بر این، سفت شدن بیش از حد قطعات سیستم فرمان، زنگ‌زدگی اتصالات یا خرابی سنسورهای فرمان برقی از دیگر عوامل مؤثر در این مشکل هستند. برای جلوگیری از این وضعیت، بررسی منظم قطعات سیستم فرمان و تعویض به‌موقع روغن هیدرولیک توصیه می‌شود.
مطالعه بیشتر: ناک زدن خودرو و علائم آن
علت لرزش فرمان موتورسیکلت چیست؟
لرزش فرمان موتورسیکلت ممکن است به دلایلی همچون تنظیم نبودن چرخ‌ها، خرابی بلبرینگ فرمان، نامیزان بودن باد لاستیک‌ها یا خرابی کمک‌فنرها باشد. همچنین عدم تعادل بین چرخ جلو و عقب یا خرابی در سیستم تعلیق در بروز این مشکل نقش دارند.
علاوه بر این، ساییدگی نامتقارن لاستیک‌ها یا استفاده از لاستیک‌های نامرغوب نیز باعث ناپایداری و لرزش فرمان می‌شود. شل بودن پیچ‌های جلوبندی، خرابی دسته‌فرمان یا آسیب‌دیدگی شاسی نیز از دیگر عوامل احتمالی لرزش فرمان موتورسیکلت هستند. جالب است بدانید که نبود بالانس مناسب چرخ جلو یا تغییر شکل رینگ‌ها بر اثر ضربه در سرعت‌های بالا، از دیگر علت های لرزش فرمان موتورسیکلت است. مشکلاتی در سیستم ترمز، مانند تاب برداشتن دیسک یا تنظیم نبودن لنت‌ها، نیز از علل لرزش هنگام فرمان موتورسیکلت هنگام ترمزگیری هستند. تنظیم و سرویس دوره‌ای موتورسیکلت، تأثیر زیادی در پیشگیری از این مشکل دارد.
چگونه از لرزش فرمان جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از لرزش فرمان، رعایت چندین نکته ضروری است. ابتدا، تنظیم منظم فشار باد لاستیک‌ها و بررسی وضعیت آنها بسیار مهم است، زیرا فشار نامناسب یا ساییدگی غیرطبیعی لاستیک‌ها بر تعادل خودرو تأثیر میگذارد. سپس، بالانس کردن چرخ‌ها بعد از تعویض لاستیک یا رینگ، از بروز لرزش‌های ناشی از ناهماهنگی چرخ‌ها جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، بررسی و تعویض قطعات آسیب‌دیده در سیستم تعلیق و جلوبندی، از جمله سیبک‌ها، بوش‌ها و کمک‌فنرها، به بهبود عملکرد فرمان و کاهش لرزش کمک بسزایی می‌کند.
از دیگر اقدامات جهت جلوگیری از لرزش فرمان، این است که وضعیت دیسک‌ها و لنت‌های ترمز به‌طور مرتب بررسی شود، زیرا تاب برداشتن دیسک یا فرسودگی لنت‌ها معمولا منجر به لرزش‌های ناخواسته می فرمان می‌گردد. علاوه بر این، بررسی روغن هیدرولیک فرمان و انجام سرویس‌های دوره‌ای سیستم فرمان نقش مهمی در پیشگیری از این مشکل ایفا می‌کند. رعایت سرعت مجاز و اجتناب از رانندگی با سرعت بالا در جاده‌های ناهموار نیز از آسیب به جلوبندی و سیستم تعلیق جلوگیری کرده و موجب بهبود پایداری فرمان خودرو می‌شود.
رفع مشکلات مربوط به لرزش فرمان خودرو
برای رفع لرزش فرمان خودرو، ابتدا باید علت آن شناسایی شود. با مراجعه به تعمیرکار متخصص و بررسی سیستم‌های تعلیق، جلوبندی، ترمز و بالانس چرخ‌ها، مشکل برطرف می‌شود. در مواردی که مشکل از سیستم هیدرولیک یا برقی فرمان باشد، تعویض روغن هیدرولیک یا بررسی سیم‌کشی لازم است. همچنین در صورت تاب داشتن دیسک ترمز، تعویض آن ضروری خواهد بود.
اگر لرزش فرمان در سرعت‌های بالا رخ دهد، بالانس مجدد چرخ‌ها و تنظیم دقیق زوایای چرخ مشکل را برطرف می‌کند. در مواردی که لاستیک‌ها دچار ساییدگی غیرطبیعی یا ترک‌خوردگی شده باشند، تعویض آنها راه‌حل مؤثری خواهد بود. علاوه بر این، در صورت مشاهده خرابی در سیبک‌ها، بوش‌ها یا کمک‌فنرها، تعویض این قطعات به بهبود عملکرد فرمان کمک می‌کند. همچنین، اگر لرزش فرمان هنگام شتاب‌گیری یا ترمزگیری رخ دهد، بررسی پلوس‌ها، دسته‌موتورها و سیستم انتقال قدرت ضروری است.
به علاوه اگر جعبه‌فرمان که یکی از اجزای اصلی سیستم فرمان هیدرولیک است فرسوده، یا خراب باشد، باعث ایجاد لرزش فرمان هیدرولیک در حالت درجا می‌شود. در این شرایط، نیاز به بررسی و تعمیر جعبه‌فرمان وجود دارد .دقت داشته باشید که رعایت سرویس‌های دوره‌ای و انجام تنظیمات مورد نیاز به‌موقع، باعث افزایش عمر قطعات و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر در فرمان خودرو خواهد شد.
جمع‌بندی
در این مقاله بررسی کردیم که لرزش فرمان خودرو یکی از مشکلات رایج است و به علت‌های مختلفی در شرایط گوناگون به‌وجود میآید. این لرزش ممکن است هنگام ترمزگیری، شتاب‌گیری، چرخاندن فرمان در حالت درجا، یا حتی در سرعت‌های بالا احساس شود. از این رو، عواملی مانند مشکلات در سیستم تعلیق، جلوبندی، ترمز، سیستم فرمان هیدرولیک یا برقی و وضعیت لاستیک‌ها و چرخ‌ها عامل بروز این مشکل هستند.
برای جلوگیری از لرزش فرمان، لازم است که قطعات مختلف خودرو از جمله لاستیک‌ها، چرخ‌ها، سیستم تعلیق، جلوبندی و سیستم ترمز به‌طور منظم بررسی و سرویس شوند. همچنین رعایت سرعت مجاز و اجتناب از رانندگی در جاده‌های ناهموار با سرعت بالا نیز از آسیب به سیستم تعلیق و جلوبندی جلوگیری کرده و موجب بهبود پایداری فرمان می‌شود.
در صورت بروز لرزش فرمان، شناسایی دقیق علت آن و انجام تعمیرات لازم از جمله بالانس چرخ‌ها، تعویض لنت‌ها و دیسک‌های ترمز و بررسی سیستم فرمان اهمیت زیادی دارد. سرویس دوره‌ای و تعمیر به‌موقع قطعات خودرو، از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند و عملکرد بهینه خودرو را حفظ مینماید.
سوالات متداول
لرزش فرمان در این محدوده سرعت معمولاً به دلیل عدم بالانس چرخ‌ها، خرابی لاستیک‌ها یا خرابی کمک‌فنرها رخ می‌دهد. بررسی بالانس چرخ‌ها و کنترل وضعیت لاستیک‌ها این مشکل را برطرف خواهد شد.
علت لرزش فرمان در سرعت ۱۰۰ تا ۱۲۰ و حتی بالاتر از این سرعت، معمولاً به خرابی سیستم تعلیق، عدم تنظیم زاویه چرخ‌ها یا نامتعادل بودن رینگ و لاستیک مرتبط است. بالانس مجدد چرخ‌ها و بررسی سلامت بلبرینگ‌ها توصیه می‌شود.
در خودرو پراید، لرزش فرمان هنگام ترمز معمولاً ناشی از تاب برداشتن دیسک ترمز، خرابی بوش‌های جلوبندی یا وجود ایراد در سیستم ترمزگیری است. تعویض دیسک یا تنظیم مجدد سیستم ترمز، راهکار حل این مشکل است.
