شاید در نگاه اول شمع‌های خودرو بی‌اهمیت به نظر برسند؛ اما یکی از اصلی‌ترین قطعاتی است که در موتور شما نقش کلیدی دارد. این قطعه کوچک با ایجاد جرقه‌ای دقیق، سوخت و هوا را در محفظه احتراق مشتعل می‌کند و انرژی لازم برای حرکت خودرو را فراهم خواهد کرد. اما شمع‌ها هم مانند هر قطعه دیگری عمر مفیدی دارند و با گذشت زمان فرسوده می‌شوند. اگر شما بهترین زمان تعویض شمع ماشین را بدانید، نه‌تنها می‌توانید از بروز مشکلات ناگهانی در خودرو جلوگیری کنید؛ بلکه به بهبود مصرف سوخت، افزایش قدرت موتور و کاهش هزینه‌های تعمیرات هم کمک می‌کنید.
در این مقاله از همیار حامی به شما می‌گوییم چرا تعویض به‌موقع شمع مهم است، چگونه علائم خرابی شمع خودرو را شناسایی کنیم و بهترین زمان تعویض شمع خودرو چه زمانی است. پس ادامه این مطلب را از دست ندهید.
چرا شمع خودرو نیاز به تعویض دارد؟
شمع‌ها از اجزای ضروری موتور احتراق داخلی هستند. بیشتر موتور‌ها به ازای هر سیلندر یک شمع دارند که هر کدام جرقه‌ای برای اشتعال مخلوط سوخت و هوا تولید می‌کنند. جرقه و احتراق تمیز به موتور این امکان را می‌دهند که قدرت مناسبی تولید کند و خودرو به درستی به کار خود ادامه دهد.
اما با گذشت زمان، شمع‌ها فرسوده می‌شوند. معمولا هر جرقه به تدریج الکترودهای شمع را فرسوده می‌کند و توانایی جرقه‌زدن مناسب کم می‌شود. رسوبات کربنی ناشی از سوختن ناقص، دمای بالای هر محفظه احتراق و کیفیت متغیر سوخت هم می‌توانند روند فرسودگی را سریع‌تر کند. باتوجه‌به اندازه کوچک و موقعیت شمع‌ها در موتور، آن‌ها برای نگهداری یا سرویس طراحی نشده‌اند؛ در عوض، باید آن‌ها را تعویض کرد.
مطالعه بیشتر: نحوه تعویض شمع خودرو چگونه است؟
عمر مفید شمع خودرو چقدر است؟
خوشبختانه، شمع‌ها خیلی سریع فرسوده نمی‌شوند. اما طول عمر آن‌ها ممکن است باتوجه‌به نوع شمع و عادت‌های رانندگی متفاوت باشد. شما می‌توانید بعد از طی مسافت 50 هزار کیلومتر بر ساعت شمع خودروی خودتان را تعویض کنید. البته ممکن است زمان تعویض شمع خودرو زودتر فرا برسد که در این شرایط باید با علائم خرابی خرابی این قطعه آشنا شوید.
نکاتی برای افزایش طول عمر مفید شمع خودرو
همان‌طورکه توضیح دادیم، شمع خودرو قطعه‌ای مهم در سیستم احتراق است که نقش مهمی در عملکرد موتور دارد. برای افزایش عمر شمع خودرو و اطمینان از عملکرد بهینه موتور، می‌توانید نکات زیر را رعایت کنید:
- استفاده از شمع اصل و باکیفیت: برای اطمینان از عملکرد بهینه و افزایش طول عمر شمع خودرو، همیشه شمع‌های اصل و باکیفیت خریداری کنید.
- بررسی اصالت شمع‌های خارجی: اگر قصد خرید شمع‌های خارجی را دارید، حتما از اصالت محصول مطمئن شوید. برای این کار، می‌توانید از خدمات سایت همیار حامی استفاده کنید. بات تلگرامی اصالت‌سنج همیار حامی به شما کمک می‌کند تا از اصالت شمع با بررسی شماره سریال، بارکد یا اطلاعات دیگر محصول مطمئن شوید.
- نگهداری منظم و بررسی دوره‌ای شمع‌ها: حتی با خرید شمع‌های اصل، نگهداری منظم اهمیت زیادی دارد.
- تنظیم موتور و استفاده از سوخت باکیفیت: استفاده از سوخت باکیفیت و تنظیم منظم موتور به کاهش رسوبات کربنی در شمع‌ها کمک می‌کند.
- توجه به گپ شمع: فاصله مناسب بین الکترود و نوار زمینی شمع (گپ شمع) تاثیر زیادی بر عملکرد و طول عمر آن دارد.
نشانه های زمان تعویض شمع ماشین
چندین نشانه وجود دارد که نشان می‌دهد که خودروی شما به شمع‌های جدید نیاز دارد. اما در این بین چهار نشانه رایج وجود دارند که باید به آن توجه کنید. این چهار علامت شامل موارد زیر هستند:
- شتاب ضعیف یا پاسخ‌دهی کند: شمع‌های فرسوده ممکن است نتوانند سوخت را به‌طور موثر اشتعال کنند که منجر به تأخیر محسوس هنگام شتاب‌گیری می‌شود. در این شرایط احتمالا شما احساس کنید که ماشین شما هنگام فشار دادن پدال گاز دچار مکث یا مشکل در پاسخ‌دهی می‌شود.
- ایراد در احتراق موتور یا دور آرام بد: زمانی‌که حداقل یک سیلندر مخلوط سوخت و هوای خود را طبق انتظار مشتعل نمی‌کند، ایراد در احتراق رخ می‌دهد. نتیجه این شرایط احساس لرزش یا تکان خوردن، به‌ویژه هنگام دور آرام خودرو است. همچنین احتمالا صدای ترکیدن یا لرزش‌های غیرمعمول را بشنوید یا احساس کنید.
- مشکل در استارت زدن موتور: هنگامی‌که شمع‌ها فرسوده می‌شوند به ولتاژ بیشتری برای تولید جرقه نیاز دارند. این وضعیت می‌تواند باعث استارت‌های سخت شود، جایی که موتور قبل از روشن شدن بیشتر چرخش می‌کند یا در موارد شدیدتر، از روشن شدن باز می‌ماند.
- کاهش بازدهی سوخت: شمع‌های خراب می‌توانند منجر به احتراق ناقص سوخت شوند که باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود. هرچه شمع‌ها بیشتر فرسوده شوند، دفعات مراجعه به پمپ بنزین شما بیشتر می‌شود.
فواید تعویض شمع خودرو
شمع‌های مدرن طوری طراحی شده‌اند که باید در فاصله‌های زمانی خاص تعویض شوند تا از فرسودگی آن‌ها و آسیب به عملکرد موتور جلوگیری شود. برای اطلاع از زمان تعویض شمع خودرو، دفترچه راهنمای خودرو خود را مشورت کنید. رعایت برنامه تعویض شمع‌ها مزایای متعددی برای خودروی شما به همراه دارد:
- بهبود مصرف سوخت: تعویض شمع‌ها طبق برنامه توصیه‌شده توسط سازنده یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ اقتصادی‌بودن مصرف سوخت خودرو است. این کار باعث می‌شود تا خودروی شما همچنان توانایی تولید میزان مصرف سوخت اولیه خود را حفظ کند حتی عملکرد بهتری داشته باشد.
- بهبود عملکرد موتور: شمع‌های جدید به شتاب نرم‌تر و تحویل قدرت بهتر کمک می‌کنند. اگر خودروی کندتر شده است یا نمی‌تواند مانند قبل قدرت داشته باشد، تعویض شمع‌ها می‌تواند به حل این مشکل کمک کند.
- کاهش خطر جرقه زدن موتور: جرقه‌زدن موتور زمانی رخ می‌دهد که یکی یا چند سیلندر موتور نتوانند مخلوط سوخت و هوا را به درستی اشتعال کنند. سوختی که به‌صورت ناقص سوخته است به سیستم اگزوز می‌رود و در داخل لوله‌های اگزوز روشن می‌شود؛ در نتیجه احتمالا باعث انفجارهای پشت سر هم (شعله‌های قابل مشاهده و انفجارهای کوچک) شود. جرقه‌زدن‌های مکرر می‌تواند به قطعات گران‌قیمتی مانند کاتالیزور آسیب بزند.
- کاهش آلایندگی‌ها: تعویض شمع‌ها در فاصله‌های توصیه‌شده به موتور شما کمک می‌کند تا سوخت و هوا را به‌طور تمیز و کارآمد بسوزاند. این کار می‌تواند از بروز مشکلات متداول مرتبط با شمع‌های فرسوده، مانند احتراق ناکافی و افزایش آلایندگی‌های مضر جلوگیری کند.
دلایل خرابی زودهنگام شمع خودرو
معمولا شمع‌ها به‌صورت بادوام ساخته می‌شوند؛ اما احتمال خرابی آن‌ها وجود دارد. معمولا با گذشت زمان، عوامل مختلفی می‌توانند باعث خراب‌شدن شمع شوند. دلایل خرابی زودهنگام شمع خودرو شامل موارد زیر است:
- سایش و فرسودگی
- جمع‌شدن کربن
- آغشته‌شدن به روغن
- گرمای بیش‌ازحد
- نصب نادرست
مراحل عوض کردن شمع ماشین
همان‌طورکه در بالا اشاره شد، تعویض منظم شمع‌های خودرو طبق برنامه نگهداری ذکرشده در دفترچه خودرو ایده بسیار خوبی است. اما اگر خودروی شما دچار احتراق ناقص، کاهش قدرت یا افزایش مصرف سوخت شده است، احتمالا زمان تعویض شمع خودرو خواهد بود. در ادامه مراحل تعویض شمع جرقه‌زن توضیح داده شده است:
- ابزارهای لازم را فراهم کنید: برای تعویض شمع حداقل به ابزارهایی مانند سوکت مخصوص، واشر لاستیکی ابزاری برای تنظیم فاصله شمع (گپینگ تول) نیاز دارید.
- مطمئن شوید موتور سرد است: موتور داغ می‌تواند دست شما را بسوزاند. علاوه‌براین، تعویض شمع در حالتی که سر موتور گرم است می‌تواند به رزوه‌های نگهدارنده آسیب بزند؛ پس از سردبودن موتور خودرو مطمئن باشید.
- باتری خودرو را قطع کنید: همیشه هنگام کار بر روی هر بخش از سیستم الکتریکی موتور، باید ترمینال‌های باتری را جدا کنید تا از اتصال کوتاه تصادفی جلوگیری شود.
- سیم‌ها یا کانکتورهای شمع را جدا کنید: خودروهای قدیمی‌تر از سیم‌های شمع برای اتصال به سیستم احتراق استفاده می‌کنند؛ اما مدل‌های جدیدتر از طراحی کویل روی شمع برخوردارند که به هر شمع یک کویل احتراق اختصاص می‌دهد. در هر دو حالت، باید قبل از تعویض شمع‌ها، اتصال‌های مربوطه را جدا کنید. سیم‌های شمع با یک حرکت مستقیم به سمت بالا جدا می‌شوند. همچنین کانکتورهای کویل روی شمع دارای زبانه قفل هستند که احتمالا برای بازکردن آن‌ها به پیچ‌گوشتی نیاز داشته باشد.
- شمع را با استفاده از سوکت خارج کنید: سوکت شمع را روی شمع قرار دهید و به‌آرامی با حرکت خلاف جهت عقربه‌های ساعت آن را باز کنید. استفاده از نیروی زیاد احتمالا باعث ترک‌‍خوردن شمع و افتادن تکه‌های آن در داخل موتور شود. همچنین سعی کنید هنگام خارج‌کردن شمع، زباله یا گردوغباری وارد سوراخ شمع نشود.
- شمع قدیمی را بررسی کنید: شما با بررسی وضعیت شمع قدیمی، می‌توانید اطلاعات مفیدی درباره عملکرد موتور به دست آورید و مشکلات احتمالی را شناسایی کنید.
- شمع جدید را نصب کنید: شمع جدید را قرار دهید و مراقب باشید که رزوه‌ها تداخل پیدا نکنند یا شمع را با زور وارد نکنید. شمع را تا جایی که با دست محکم شود بچرخانید و سپس با سوکت، نیم‌چرخ دیگر به آن بدهید. در اکثر شمع‌ها، استفاده از مقدار کمی روان‌کننده روی رزوه‌ها می‌تواند در تعویض بعدی شمع‌ها کمک کند.
- سیم‌ها، کانکتورهای کویل و باتری را وصل کنید: در پایان نصب، سیم‌های شمع یا کانکتورهای کویل را به ترتیب صحیح دوباره وصل و باتری را دوباره وصل کنید.
مطالعه بیشتر: نحوه سفت کردن شمع ماشین
سخن پایانی
توجه به زمان تعویض شمع خودرو و استفاده از محصول باکیفیت می‌تواند به افزایش کارایی موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های نگهداری کمک کند. شما با رعایت نکات ارائه‌شده در اینجا، نه‌تنها عمر مفید شمع‌ها را افزایش می‌دهید؛ بلکه عملکرد بهینه خودرو را هم تضمین می‌کنید. همچنین با نگهداری صحیح و تعویض به‌موقع شمع‌ها، از سواری روان‌تر، قدرت بهتر و هزینه‌های کمتری بهره‌مند خواهید شد. در هر شرایطی باید این قطعه کوچک اما حیاتی را در برنامه نگهداری خودرو جدی بگیرید.
